اولین انتقادات علنی میر حسین موسوی به دولت نهم

میرحسین موسوی در دیدار جمعی از نمایندگان فراکسیون خط امام مجلس، گفت: گفتمان حاکم بر آن دوران و نقش مهم حضرت امام (ره)، اتخاذ سیاست‌‌هایی را در کشور ایجاب می‌کرد که در هماهنگی با یکدیگر ذائقه خوشی را در ذهن مردم به یاد گذاشتند، به گونه‌ای که اکنون که به دیروز خود در روزهای نخست انقلاب باز می‌گردیم از آن دوران به خوبی یاد می‌کنیم.

وی با بیان مثالی در توصیف گفتمانی آن دوران گفت: نقش حضرت امام (ره) در آن دوران بسیار مهم بود و فضا به گونه‌ای پیش می‌رفت که تمام فعالیت‌ها در هماهنگی با یکدیگر بود. این امر ذائقه خوشی را در دل مردم نگه داشت.

وی به سخنان نمایندگان مجلس شورای اسلامی که خود را عضو فراکسیون خط امام (ره) می‌خواندند اشاره و خاطره‌ای از دوران اوایل انقلاب نقل کرد: سال 1357 بعد از اعتصاب طولانی بازار قم و بعد از اینکه اعتصاب‌ها به پایان رسید یکی از دوستان به نمایندگی از جمع ما به قم رفت تا ببیند چه خبر است. وقتی آمد تصویری از آنجا به ما داد که هیچ وقت از ذهن من دور نمی‌شود. او می‌گفت با ماشینش از جلوی مغازه هندوانه فروشی رد می‌شد که فروشنده آن پیرمردی بود. این دوست ما می گفت اغلب هندوانه‌ها پوسیده است بودند و به ذهنش رسیده بود به گونه ای کمکی به پیرمرد کند تا به غرورش هم برنخورد. به فروشنده گفت چندتا از این هندوانه‌ها را بکشد و در ماشین بگذارد. پیرمرد نگاهی به این دوست ما می‌کند و می‌گوید: «ما خمینی نمی‌فروشیم». یعنی اعتقاد و ارزش خودمان را فدا نمی‌کنیم.

اعتماد مردم، اصلی‌ترین سرمایه
موسوی به سرمایه‌هایی مانند اقتصادهای نیرومند، موشک‌های قاره پیما، متحدین بسیار و... که در دنیای امروز حاکم است اشاره کرد و گفت: ایران این سرمایه‌ها را ندارد اما سرمایه‌ی ما آن سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم است.

وی ارزش‌هایی را که انقلاب به جامعه منتقل کرد را تشریح کرد و گفت: «پیش از انقلاب در جامعه‌ی ما همه چیز قابل خرید و فروش بود و همه چیز کالایی شده بود که در اصطلاح علوم انسانی به آن «جامعه سوداگر» می‌گویند. در چنین جامعه‌ای حتی ارزش‌های فرهنگی، آبرو و حیثت سیاسی فرد هم قیمت دارد. بعد از انقلاب به جامعه‌ای منتقل شدیم که مردم وقتی حتی با مشکل اقتصادی مواجه می‌شدند اما مراقب خلل وارد نشدن به ارزش‌ها هم بودند.

مسئله‌ی اقتصادی در مقابل اعتقادات رنگ می‌باخت. این همان سرمایه‌ی اصلی بود که در جنگ و اول انقلاب داشتیم.

آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی معتقد است کشوری که در منطقه حساسی است و دشمنان زیادی دارد؛ مجبور است به این سرمایه‌های اجتماعی برگردد.

خیلی چیز‌ها امروز قابل خرید و فروش شده است
وی افزود: امروز در غلتطیدن جامعه به سمت جامعه سوداگر (به معنای مدرن خود و نه بازار سنتی) است که امکان می‌دهد فردی امید ببندد با پول بتواند رای نمایندگان را بخرد یا فردی با وعده 5 میلیونی برای هزینه کردن مثلا در فلان مسجد در فکر تطمیع نمایندگان باشد. در اول انقلاب چنین تصور نمی‌شد کرد که حتی با ظاهر خداپسندانه به نام دین، نماینده‌ی مجلس را تطمیع کرد. این درد بزرگی در کشور است که خیلی چیزها قابل خرید و فروش کردن نبود اما هم اکنون قابل خرید و فروش شده است.

وی خاطره‌ای از سفر سال 1369 خود به کشورهای برزیل و آرژانتین تعریف کرد و گفت: حدود 10 روز به سفر برزیل و آرژانتین رفتم و در نهایت گزارش سفر را به آقای هاشمی ارائه دادم. در این سفر متوجه شدم کشور برزیل با وجود اقتصاد قوی حدود 7 میلیون کودک خیابانی داشت.

وی این سوال را مطرح کرد که ما دنبال چه جامعه‌ای هستیم؟ آیا اقتصاد قوی‌ای که 7 میلیون کودک خیابانی به دنبال دارد مطلوب است؟

وی افزود: تصویر از جامعه مطلوب روشن نیست. فراموش کردیم به دنبال چه بودیم و به کجا می‌رویم؟

میرحسین موسوی به تعریف جامعه پیرو خط امام (ره) پرداخت و گفت: جامعه مدرن، قوی، پیشرو، استفاده کننده از تمام تجربیات بشری با حاکمیت ارزش‌های اسلامی و انسانی است.و یکی از مشکلات جامعه امروز را نحوه استفاده از منابع کمیاب عنوان کرد و گفت: منابع کمیاب مانند ارز و حتی موقعیت‌های اجتماعی و سیاسی است.

وی به تعریف این نوع منابع کمیاب پرداخت و گفت: همین تریبون مجلس نیر می‌تواند یک منبع کمیاب محسوب شود که عده‌ای خاص میتوانند از آن استفاده کنند.

وی معتقد است هر میزان منابع کمیاب در خدمت اهداف راهبردی تری قرار گیرد فساد در یک کشور کمتر می‌شود و رشد با ثبات‌تری به وجود می‌آید و پرخوری و کیسه دوختن از بیت المال کمتر می‌شود.

موسوی افزود: هر چه استفاده از این منابع در راستای اهداف کوتاه مدت، رای امروز و فردا، رضایت آنی مردم و نه مصالح واقعی آنها باشد امکان فساد و انحراف زیاد می‌شود.

استفاده از منابع در راستای اهداف کوتاه مدت فاجعه بار است
وی با اشاره به استراتژی امنیت ملی آمریکا در دولت‌های مختلف آن گفت: 98 درصد این استراتژی در همه دولت‌های روی کار آمده در ایالت متحده یکسان بوده است و اینگونه نیست که همه سیاست‌ها را زیر سوال برد و تغییر داد. به خاطر اینکه راهبردها منافع حیاتی و ملی یک نظام است. نمی‌تواند هر روز دچار نوسانی بشود به دلیل اینکه دولتی آمده است و دولت دیگر رفته است.

وی نمونه فاجعه بار این استفاده از منابع در راستای اهداف کوتاه مدت را نحوه‌ی استفاده از صندوق ذخیره ارزی دانست و گفت: منابع ارزی در هر کشوری مثل ما جزو مولفه‌های اصلی پایداری کشور است.

وی افزود: این درآمد‌ها اگر بدون توجه به توانایی‌های کشور و بدون توجه به قدرت جذب کشور در جای غیر خودش هزینه شود علاوه بر تلف کردن منابع فساد را هم به دنبال خواهد داشت.

وی یادآور شد: برنامه ریزی می‌تواند میزان توانایی اقتصاد کشور را برای جذب ارز به ما بگوید.

یقیناً نقطه بهینه‌ای برای مصرف بیابد که اضافه‌مصرف کردن آن نادیده گرفتن منافع ملی است.

به گفته مهندس موسوی، از زمانیکه فشارها در زمینه سیاست خارجی و مسائل هسته‌ای شدت گرفت همه معتقد بودند باید وضعیت داخلی سروسامان بیشتری گرفته شود که اگر کشور در معرض تعرضی قرار گرفت امکان پایداری بیشتری فراهم شود. همان موقع منابع ارزی مهم ارزیابی می‌شد تا برای روز مبادا خرج شود.

آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی با یادآوری این که فرآیند سیاستگذاری عمومی در بستر یک ساختار و مستقل از افراد شکل می‌گیرد گفت: از زمان قاجار که ارتباطات ایران با دنیای بیرون شکل می‌گیرد برخی از موسسات ایجاد می‌شود. زمان پهلوی اول و دوم این موضوع گسترش پیدا کرد. انقلاب اسلامی سوار بر این ماشین می‌شود، موسسات و نهادهایی را به آن اضافه می‌کند و نهادهایی را تغییر می‌دهد، اما ماشین را نابود نمی‌کند.

وی تصریح کرد: انقلاب به اهمیت برخی از وزارتخانه‌ها، شوراها و سازمان‌ها پی برده بود و آنها را حذف نکرد چرا که هر یک از این ساختار‌ها ابزاری برای سیاست گذاری و تصمیم گیری عقلانی بودند. از این رو روشن است که نابودی این ابزارها به معنای از دست دادن قدرت تصمیم گیری عقلانی است. وی تأکید کرد حفظ ساختارهای فرآیند سیاست گذاری عمومی ارتباطی با گرایش‌های سیاسی ندارد و جریان‌های سیاسی چپ یا راست برای تصمیم گیری عقلانی ناگزیر از استفاده از آن هستند.

موسوی در ادامه گفت: اگر رل این دستگاه را از بین ببریم و ترمز آن را از کار بیاندازیم، هنگامی که سازمان برنامه و بودجه نداشته باشیم، روشن است که لایحه تحول اقتصادی به شکل کنونی در مجلس مطرح خواهد شد.به گفته موسوی یکی از مهم‌ترین وظایف ساختارهای سیاست گذاری این است که تصمیمات هر فرد مسئولی متاثر از یک مسیر عقلانی باشد.

وی گفت: اگر شورای پول اعتبار، دستگاه‌های نظارتی و ده‌ها شورایی که یک شبه تکلیفشان روشن شد، سرکار خود باشند، تصمیمات دولت و تصمیمات هر فردی هم که در نظام اجرایی است مشروط می شود. دلیل ایجاد شوراها هم همین است.

میرحسین موسوی تأکید کرد: واضح است در نبود ساختار‌های سیاست گذاری و شوراهای عالی تصمیم گیری در نظام اجرایی، بزرگ‌ترین نابغه تاریخ بشریت نیز نمی‌تواند جایگزین تک تک دستگاه‌ها و وزارتخانه‌یی شود که هر یک منافع بخشی را نمایندگی می‌کنند.

نمی‌توان تصمیمات یک فرد را جایگزین یک شورا کرد
وی با تأکید بر این که در فرآیند سیاست گذاری عمومی هر یک از وزارتخانه‌ها منافع بخشی را نمایندگی می‌کنند، توضیح داد: دستگاه‌ها و وزارت خانه‌های دولت همچون وزارت کشاورزی با وزارت بازرگانی تضاد منافع دارند، این تضادها بازتاب تضاد منافع در کشور هستند و هنگامی که وارد شوراهای تصمیم‌گیری می‌شوند، می‌توان به یک تصمیم جمعی رسید.

وی افزود: هنگامی که شوراها را حذف می کنیم و جایگاه آنها را تنزل می دهیم، قطعا در کنار یک تصمیم درست، تصمیمات غلط متعددی نیز گرفته خواهد شد.

میر حسین موسوی با تأکید بر ارزشمندی شوراهای عالی تصمیم گیری تصریح کرد: نمی‌توان تصمیمات یک فرد را جایگزین شورای پول و اعتبار کرد. جای سازمان مدیریت وبرنامه ریزی را با چیز دیگری نمی‌توانیم پر کنیم و صرف این که بگوئیم برخی کارشناسان این نهاد سکه می‌گرفتند و بودجه را تخصیص می‌دادند، نمی‌تواند دلیلی برای حذف یک شبه‌ی سازمانی که حاصل 60 سال تجربه و دانایی کشور است باشد.

تنوع طیف سیاسی منتقدان سیاست‌های جاری نشان دهنده انگیزه‌های غیر جناحی است
نخست وزیر دهه نخست انقلاب اسلامی تأکید کرد: مساله امروز کشور ما فراتر از مسائل جناحی و در واقع خدشه دار شدن مسیر تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری عقلانی است.

وی با اشاره دیدگاه‌های منتقدانه آقایان دکتر سبحانی و دکتر توکلی در نقد لایحه‌هدفمند کردن یارانه‌ها افزود: تنوع طیف سیاسی منتقدان سیاست‌های جاری خود نشان دهنده‌آن است که دغدغه بسیاری از انتقادات نه انگیزه‌های جناحی بلکه انگیزه‌های معطوف به عقلانیت تصمیم گیری و سیاست گذاری است.

موسوی ادامه داد: از دولت انتظار داریم تا به بحث‌ها و نقدهای کارشناسی در سطح ملی اهمیت دهد و احتمال بدهد که در میان منتقدانش دلسوزانی وجود دارد.

نخست وزیر دهه‌ی نخست انقلاب اسلامی با اشاره‌پیش بینی و اظهار نگرانی برخی از منتقدان مبنی بر احتمال وقوع آشوب و تبعات امنیتی این لایحه، گفت: من حتی این ظن را دارم که نکند عده‌ای دانسته‌اند که چه اقدامی می‌تواند باعث شود موقعیت ما در برابر جهانی که خصمانه نگاه می‌کند، تضعیف گردد.

وی با تأکید بر درستی تلاش برای هدفمند کردن یارانه‌ها، نسبت به تبعات شتاب زدگی در این لایحه هشدار داد.

موسوی با اشاره به انتخابات پیش رو گفت: هر فردی که می‌خواهد بیاید باید در کلام خود این تعهد را داشته باشد که کشور را در مسیر عقلانی هدایت کند‌.

وی با اشاره به جنگ‌های تعرفه‌ای آمریکا و ژاپن و آمریکا و اروپا گفت: در حالی که مهد سرمایه‌داری دنیا به عنوان عضو سازمان تجارت جهانی برای خود مرزهای تعرفه‌ای جدی‌ای تعریف می‌کند، ما امروز در ایران مرز تعرفه‌ای نداریم، به طوری که نه تنها انواع کالاهای چینی بلکه حتی کانگورو و انواع حیوانات آفریقایی را نیز می‌توان در بازارهای ایران خریداری کرد.

میرحسین موسوی با انتقاد از سیاست‌های تعرفه‌ای جاری، واردات میوه و چای به طور مثال گفت: گویی که اگر کاشف السلطنه چای در دوران قاجار را به ایران آورده است، ما می‌خواهیم آن را ریشه کن کنیم.

مهندس موسوی رهاسازی و یله‌سازی را متفاوت از آزادسازی اقتصادی عنوان کرد و گفت: این دو مقوله متفاوت است.

وی افزود: وقتی صحبت از کالاهای وارداتی می شود که دل همه به درد می‌آید تاثیرات مهم مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی پشت آن وجود دارد که متأسفانه معمولاً مورد غفلت قرار می‌گیرند.

وی به معنای اقتصادی واردات اشاره کرد و گفت: در کشوری که مرزهای آن باز است، صادر کننده بیگانه دیگر تنها به فروش کالاهایش در ایران بسنده نمی‌کند بلکه با کارخانه‌دار اصیل ایرانی بحث می‌کند که چرا تولید می کند، او می‌تواند با واردات کالای خارجی سود بیشتری کسب کند.وی افزود: من نمی گویم که حسن نیت نیست اما معتقدم که در تصمیم گیری‌ها از عقل جمعی و کارشناسان استفاده نمی‌شود.

موسوی با بیان این که کارشناسان دشمن مسئولان نیستند، گفت:در صورتی که در تصمیم گیری‌ها از عقلانیت جمعی استفاده کنیم، یقیناً می‌توانیم راه حل‌هایی برای رهایی از بحران‌های پیش روی کشور بیابیم. موسوی خاطر نشان کرد: از کنار 10 هزار مدیری که حاصل گفتمان انقلاب هستند نباید به سادگی گذشت. وی یادآور شد: همچنان که سرداران دفاع مقدس همچون شهید باکری زائیده گفتمان انقلاب بودند، بخشی از مدیریت کشور حاصل شرایط و گفتمانی تکرار ناپذیرند.

وی با انتقاد از تخریب 80 تا 90 درصدی بدنه مدیریتی کشور تأکید کرد: در وضع کنونی ما به استفاده از این ظرفیت عظیم نیازمندتر از هر زمان دیگر هستیم.وی تأکید کرد: در وضع کنونی حتی اگر همه نوع سرمایه‌ای در کشور وجود داشت و حتی اگر فراوانی نیروی انسانی در کشور وجود می‌داشت و مدیریت کشور 100 برابر قوی‌تر بود، باید این نسل را حفظ می‌کردیم.
جذب سرمایه گذاری خارجی نیاز به ثبات مدیریت دارد
میرحسین موسوی جذب سرمایه خارجی را در صورتی امکان پذیر عنوان کرد که حداقل مدیریت سازمان‌هایی مانند بانک مرکزی تثبیت شود و در عرض سه سال سه مدیر عوض نشود.

وی افزود: سرمایه گذار خارجی دیوانه نیست که با این شرایط در کشور سرمایه گذاری کند. اگر هم سرمایه گذاری می‌آید تنها برای غارت است تا در مدت سه چهار ماهه غارت کند و برود.

وی اظهار امیدواری کرد: تا دولت برای خدمت به نظام جمهوری اسلامی سازمان برنامه و شوراها را احیا کند نه آنکه به رغم اصرار مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام هنوز شوراهای عالی کشور در محاق تعطیلی باشند.

وی این پرسش را مطرح کرد که چه ایرادی دارد اگر دولت به مصلحت کشور فکر می‌کند کمی مکث کند و بگوید در اینجا اشتباه شده و باید تصحیح شود؟

وی با اشاره به آقایان خاتمی و کروبی گفت: من به هر دوی این بزرگوار ارادت دارم و ارزش کار آنها را می‌دانم و قدر زحماتی که برای انقلاب کشیده‌اند را می‌دانم.

وی با اشاره به صحبت‌های نمایندگان مجلس در این جلسه گفت: تک تک این صحبت‌ها برای من اهمیت دارد و درباره آنها فکر می‌کنم.

در آغاز این دیدار، نمایندگان فراکسیون اقلیت مجلس شورای اسلامی به بیان دیدگاههای خود درباره مسائل داخلی کشور و شرایط بین المللی پرداختند.دبیر کمیته سیاسی فراکسیون خط امام(ره) در سخنانی خواستار استفاده مجلس از تجربیات میرحسین موسوی در اداره کشور شد.جمشید انصاری خطاب به نخست وزیر سابق ایران گفت: در این مقطع زمانی اظهارات شما حتی اگر به حضور در انتخابات هم نیانجامد، مغتنم است و باید مورد استفاده قرار گیرد.

وی با اشاره به مشکلات بودجه ارائه شده به مجلس خاطر نشان کرد: با شرایط فعلی به نظر می رسد 30 هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهیم داشت.نماینده زنجان در مجلس هدفمند کردن یارانه‌ها در شرایط فعلی را ناممکن اعلام کرد و اضافه کرد: دولت از این لایحه می خواهد در راستای جبران کسری بودجه استفاده کند.وی تصریح کرد: دولت نهم از سیاست های اول انقلاب عدول کرده است و در سه سال گذشته بار تصمیمات ناصحیح بر دوش قشر ضعیف جامعه افتاده است.

محمد رضا تابش، دبیرکل فراکسیون خط امام(ره) مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به ضرورت حضور فعال در انتخابات تاکید کرد: با توجه به وضعیت فعلی حضور تمام قد شما یا آقای خاتمی در صحنه انتخابات مورد نیاز است.وی با اشاره به دستاوردهای انقلاب در 30 سال اخیر افزود: باید با کاری آسیب شناسانه انحرافات مشخص شوند و به سمت اصلاح امور گام برداریم.نماینده اردکان از مهندس موسوی خواست تا با توجه به شرایط ویژه کشور در حال حاضر، در خصوص مسائل داخلی و بین المللی موضع گیری کند.

حجت الاسلام والمسلمین حسین هاشمیان، رئیس شورای مرکزی فراکسیون خط امام(ره) مجلس شورای اسلامی نیز در دیدار با مهندس موسوی تاکید کرد: امروز همه مسئولیت داریم تا مسائل و روندهای موجود را اصلاح کنیم.نماینده رفسنجان در مجلس با اشاره به نام فراکسیون و شخصیت مهندس موسوی، گفت: همه شما را یکی از رهروان حضرت امام (ره) می دانند و با این نام هم می شناسند.

مصطفی کواکبیان در نیز در این دیدار با نقد سیاست های خارجی دولت نهم اضافه کرد: شرایط بین المللی را به سمتی برده‌اند که ترکیه در صحنه بین المللی می تواند وارد شورای امنیت وارد شود، اما ایران برای حضور در شورای امنیت تنها 32 رای می آورد.نماینده سمنان در مجلس افزود: وقتی منافقین از لیست تروریست های اتحادیه اروپا خارج می شوند نشان دهنده ضعف دیپلماسی ما است که حتی در این رابطه قدرت رایزنی وجود ندارد.این نماینده مجلس دولت کنونی را نظارت ناپذیر ترین دولت دانست و تصریح کرد: در بحث بودجه به گفته مسئولان دولتی، می‌خواهند بودجه ای را تدوین کنند که حتی در جیب جا شود که به معنی بی توجهی به حضور نمایندگان مجلس در نظام تصمیم‌گیری کشور است.

حسین هاشمی، نماینده میانه در مجلس هم با تاکید بر اینکه هر دولتی که در سال آینده اختیار کشور را در دست بگیرد، با کوله‌باری از مشکلات روبرو خواهد بود، اضافه کرد: وضعیت واردات به کشور، کمر همه را شکسته است و در بخش های دیگر هم در شرایط خوبی به سر نمی بریم.

محسن نریمان و مجید نصیرپور، نمایندگان بابل و سراب در مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر لزوم مشارکت حد اکثری مردم در انتخابات تاکید کردند: اصلاح طلبان باید بر روی یک کاندیدا اجماع کنند.بهمن اخوان، عضو فراکسیون اقلیت مجلس نیز تصریح کرد: شخصیت میرحسین موسوی، ملی است.نماینده تفرش، آشتیان و فراهان افزود: در سی سال اخیر مردم هم چپ را امتحان کردند و هم راست را، اما من تنها به وحدت ملی اعتقاد دارم.