طرح تحول و یک شوک تازه اقتصادی

<اقتصاد ایران نیاز به انقلا‌ب دارد.> این جمله طی سه سال گذشته بارها از سوی اصولگرایان دولتی شنیده شده است. یعنی درست از زمانی که محمود احمدی‌نژاد کلید کابینه نهم را در اختیار گرفته است تا امروز بارها این جمله به گوش آمده است که اقتصاد ایرانی نیاز به تحولی بزرگ دارد. البته این کشف تازه‌ای نیست. بلکه سالیان دراز است که کارشناسان اقتصادی نیز نیاز به تحول اقتصادی را در بوق می‌کنند. یعنی همان چیزی که در دولت نهم بارها از سوی تحلیلگران مطرح شده است، منتها امروز این عزم در دولت به بار نشسته است تا با محوریت تازه یا با رویکرد علم اقتصاد، تحولی در بساط اقتصاد ایرانی ایجاد شود.

این نکته اما باید گفته شود که‌ ای کاش دولتی‌های نهم زودتر از این به فکر ایجاد تحولی در حوزه اقتصاد می‌افتادند. یعنی همان موقع که کارشناسان اقتصادی با جمع آوری امضاهای متعدد هیجان نفتی یا رشد شدید استفاده از دلا‌رهای نفتی را سرطانی برای اقتصاد ایرانی معرفی کردند اما از سوی برخی از اصولگرایان دولتی با عنوان بیگانه از میدان به در شدند. به هر حال در حال حاضر طرح تحول اقتصادی به میدان آمده است و هر چند که گروهی آن را نوشدارویی بعد از مرگ سهراب می‌دانند ولی بر این باورند که اگر درست اجرا شود و دوباره نظم ایدئولوژیک مبنای عمل قرار نگیرد می‌توان به آینده آن امیدوار بود. ‌

نماینده مردم اسلا‌م‌آبادغرب در مجلس شورای اسلا‌می‌درباره طرح تحول اقتصادی معتقد است: این طرح در کوتاه‌‌مدت شوک‌های بیشتری به جامعه دارد. ‌

حشمت‌الله فلا‌حت‌پیشه می‌گوید: درست است که باید در بلندمدت تحول ساختاری در اقتصاد شکل گیرد که هم اهداف توسعه‌ای در چشم‌انداز20 ساله و قانون برنامه چهارم به نتیجه برسد و هم اهداف قانون اساسی در بحث محرومیت به نتیجه نزدیک شود، اما یکسری شرایط اقتصادی در جامعه وجود دارد که معتقدم دولت باید برای آن راهکارهای فوری‌تری در پیش بگیرد. ‌

وی با تاکید بر اینکه حتما باید تیم اقتصادی که در دولت تشکیل شده، روند تحول اقتصادی را دنبال کند، افزود: نمی‌توان تحت عنوان تحول اقتصادی از نیازهای روز مردم که اساسی و واقعی است و هم‌اکنون در درون جامعه نارضایتی‌ها و نگرانی‌هایی را به وجود آورده است، غفلت کرد؛ و دولت باید راهکار قوی‌تر را در این رابطه ارائه دهد، ضمن آنکه در قبال تحول و تغییرات دولت، کمیسیون‌های تخصصی مجلس نیز باید جلساتی داشته باشند. ‌

فلا‌حت‌پیشه ابراز داشت: بخش عمده‌ای از عزم دولت و مجلس به خصوص در سال جاری که علا‌وه بر تورم، با گرانی و بیکاری و خشکسالی نیز مواجه هستیم، باید بر رفع نیازهای آتی مردم قرار گیرد. ‌

وی درباره پرداخت نقدی یارانه‌ها گفت: اقتصاد ما هنوز یک اقتصاد ارشادی است و علا‌وه بر اینکه برنامه کلا‌نی را برای خصوصی‌سازی در پیش گرفتیم و تلا‌ش کردیم مردم را به عرصه اقتصاد بکشانیم، اما متاسفانه طبق برآوردها، روز به روز نقش دولت در اقتصاد بیشتر می‌شود و اگر یکباره سامان نظام یارانه‌ای کشور به صورت نقدی پرداخت شود، حداقل در کوتاه‌‌مدت مشکلا‌ت اساسی خواهیم داشت. ‌

وی گفت: در سالی که تورم در جامعه یک واقعیت انکارناپذیر است، درست نیست که نقدینگی غیرمنتظره‌ای را به اسم پرداخت مستقیم یارانه در اختیار مردم قرار دهیم و اینکه مردم اطمینان داشته باشند که این نقدینگی در اختیار خودشان را در فضایی سرمایه‌گذاری کنند که منجر به توسعه بیشتر در کشور شود و وارد فضای کاذب نشود، مهم است. ‌

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ابراز عقیده کرد که پرداخت نقدی یارانه‌ها ریسک خطرناکی است و ممکن است بیش از هر چیزی منجر به افزایش تورم در جامعه شود و وضعیت را لجام‌گسیخته‌تر کند، ضمن اینکه به موازات افزایش تورم ممکن است که در توزیع کالا‌هایی که با یارانه پرداخت می‌شد، نوسان به وجود آید. ‌

نماینده مردم اسلا‌م‌آبادغرب اجرای نظام تحول اقتصادی توسط دولت را نیازمند شرایط قابل ‌اعتماد اقتصادی در جامعه دانست و خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی که مردم در زمینه‌های خاص دچار مشکل هستند و کارنامه اقتصادی دولت در رابطه با معیشت مردم موفق نبوده، تحول در یارانه‌ها درصد خطر بالا‌یی را بر جامعه تحمیل می‌کند. ‌

فلا‌حت‌پیشه در پایان با بیان اینکه اهداف طرح تحول اقتصادی کوتاه‌‌مدت نیست،‌گفت: هر چند این طرح در بلندمدت می‌تواند نتایج خوبی را به همراه داشته باشد، ولی اجرایی شدن آن در کوتاه‌‌مدت شوک‌های بیشتری به جامعه وارد می‌کند. ‌

با این حساب باید گفت که هنوز بحران روی سر اقتصاد ایران چرخ می‌زند به نحوی که نمی‌توان با دلخوشی نسبت به تدوین طرح تحول اقتصادی بر این باور بود که به‌زودی مشکلا‌ت اقتصادی از جامعه خارج می‌شود. آیا اینگونه نیست؟