مطابق ماده 50 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، هیئتهای اجرایی مراکز حوزههای انتخابیه موظفند حداکثر ظرف10روز پس از پایان مهلت ثبتنام با توجه به نتایج بدست آمده از بررسیهای لازم در محل و با استفاده از نتایج اعلام شده توسط وزارت کشور صلاحیت داوطلبان در رابطه با صلاحیتهای مذکور در این قانون را مورد رسیدگی قرار داده و نتیجه را کلاً به هیئتهای نظارت اعلام کنند.
هیئتهای اجرایی در سراسر کشور از 22 دی ماه در یک زمان 10 روزه کار بررسی صلاحیت بیش از هفت هزار کاندیدای انتخابات مجلس هشتم را آغاز کردند.
بر اساس قانون انتخابات، رد صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی باید مستند به قانون و براساس مدارک و اسناد معتبر باشد.
مطابق ماده 51 این قانون، فرمانداران و بخشداران مراکز حوزههای انتخابیه مکلفند نظریه رد هیئتهای اجرایی انتخابات را با ذکر استناد قانونی ظرف یک روز به داوطلبان ابلاغ نموده و با سریعترین وسیله به ضمیمه اسناد و مدارک به اطلاع هیئتهای نظارت استان برسانند.
بر اساس تبصره این ماده، کسانی که صلاحیت آنان مورد تایید قرار نگرفته حق دارند ظرف چهار روز از تاریخ ابلاغ به داوطلب، شکایت خود را مستدلاً به هیئت نظارت استان اعلام کنند.
ماده 52 همین قانون تصریح می ند که گزارشها و شکایات واصله، ظرف مدت هفت روز پس از پایان مهلت دریافت شکایت در جلسه هیئت نظارت استان رسیدگی و نتیجه صورتجلسه میشود و چنانچه نظر هیئت اجرایی مبنی بر رد صلاحیت داوطلب، مورد تایید هیات نظارت استان نیز باشد، هیات نظارت مذکور موظف است در این خصوص نظر هیات مرکزی نظارت را نیز کسب نماید، هیات نظارت استان در مورد صلاحیت سایر داوطلبان نیز نظر خود را به هیات مرکزی نظارت اعلام مینماید.
مطابق تبصره یک همین ماده، هیات نظارت استان پس از کسب نظر هیات مرکزی نظارت موظف است مراتب تایید یا رد صلاحیت کلیه داوطلبان را با استناد قانونی طی صورتجلسهای به فرماندار یا بخشدار مربوط اعلام نماید.
تبصره 2 ماده 52 قانون انتخابات تصریح می کند: فرماندار یا بخشدار موظف است نظر هیئت مرکزی نظارت مبنی بر تایید یا رد صلاحیت داوطلبان را که از هیئت نظارت استان دریافت نموده است به نامبردگان ابلاغ نماید تا در صورت اعتراض به رد صلاحیت خود کتباً به شورای نگهبان شکایت نمایند.
بر اساس تبصره 3 این ماده، در صورتی که نظر هیئت مرکزی نظارت مبنی بر رد صلاحیت داوطلبانی باشد که صلاحیت آنان مورد تایید هیئت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه قرار گرفته است، داوطلبان میتوانند اعتراض خود را به شورای نگهبان تسلیم نمایند و شورای نگهبان بیست روز پس از اظهارنظر هیئت مرکزی نظارت، نظر قطعی و نهایی خود را در خصوص تایید یا رد صلاحیت داوطلبان به وزارت کشور اعلام خواهد نمود.
ماده 53 قانون انتخابات نیز تصریح میکند در صورتی که معتمدین هیئت اجرایی در بررسی صلاحیت داوطلبان و سایر وظایف خود مقررات قانونی انتخابات را رعایت ننمایند، فرماندار یا بخشدار موظف است با اطلاع و تایید هیئت نظارت مرکز حوزه انتخابیه و یا اطلاع وزارت کشور نسبت به تعویض هر یک از معتمدین هیئت اجرایی یا به طور کلی تشکیل مجدد هیئت اجرایی اقدام نماید، تعویض بعضی اعضاء و یا تغییر کل هیئت اجرایی حسب مورد طبق مواد (32) و (35) این قانون انجام خواهد شد.
مطابق ماده 54 این قانون، در مواردی که طبق گزارشها و شکایات و اعتراضات واصله برای شورای نگهبان معلوم گردد که اعضاء هیئتهای نظارت از قوانین و مقررات تخلف نمودهاند، شورای نگهبان موظف است حسب مورد و متناسب با تخلفات انجام شده برخورد قانونی نماید.